Het gaat niet om geprezen, maar om gelezen te worden. Een lauwe ontvangst in de media betekent weinig aandacht voor je werk, dus weinig lezers. Toen de grote literatuurcriticus Sainte-Beuve stierf, verzuchtte Flaubert: ‘Met hem wordt bijna mijn hele lezerspubliek ten grave gedragen.’ Al schrijvend ontdek ik iets van de werkelijkheid, een ontdekking waarin ik de lezer wil laten delen. Maar dat wordt maar sporadisch opgepakt en herkend. Gelukkig zijn er op het juiste moment een paar grote schrijvers naar mij toegekomen die door mij vertaald wilden worden. Rimbaud, Flaubert en Montaigne zie ik als meesters die mij ieder op hun eigen wijze lieten delen in hun beleving van de werkelijkheid.
Voelt dichten voor jou heel anders dan vertalen?
Zelf schrijven en vertalen zijn voor mij met elkaar verbonden in een en hetzelfde leerproces en vormen als zodanig een organisch geheel. Om grote dichters en schrijvers als Rimbaud, Flaubert en Montaigne te vertalen moet ik alle zeilen bijzetten: dan wordt de dichter in mij de waterdrager van de vertaler. Trouwens, dichten zie ik hoe dan ook als een vorm van vertalen: het in woorden overbrengen van het onbenoemde dat naar mij toekomt. Joseph Brodsky heeft eens gezegd: ‘Een dichter is in wezen een vertaler, alleen weet hij niet uit welke taal.’ Dichten en vertalen zijn twee zijden van dezelfde medaille.
En waarin onderscheiden zich dichten en vertalen?
Bij het vertalen bestaat nu eenmaal al een tekst, bij het dichten niet. Uit de bestaande tekst hoor ik een stem spreken, de stem van de auteur: hoe breng ik het afwisselend rauwe en tedere van Rimbaud, het gebeitelde van Flaubert, het vlijmende van Artaud over in mijn taal? Dat is voor mij de crux van het vertalen. Je moet als het ware met de ogen van de auteur naar de wereld gaan kijken. Bij het dichten gaat het me om iets heel anders. Mijn gedichten gaan over wat me onderweg in dit leven overkomt, mijn meest intense ervaringen. Of nee, mijn gedichten zíjn die ervaringen, uitgepuurd. Na elke vertaling moet ik weer tot mezelf komen: hoe sta ik nú in het leven, nadat ik zó lang, zó onvoorwaardelijk me heb vereenzelvigd met de auteur die ik vertaalde? Zodra ik zelf schrijf gaat mij het idioom hinderen waarmee ik vergroeid ben voor een bepaalde vertaling. Om de eigen stem terug te vinden moet ik mijzelf een soort van vasten opleggen: eerst moet het stil in mij worden….
…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
