Lief en leed – het zijn begrippen in het register van verknochtheid, onvoorwaardelijke toewijding. Meestal worden ze in verband gebracht met een huwelijk; maar ook een kunstenaar, zeg een schrijver of musicus, kun je je niet voorstellen zonder onvoorwaardelijkheid en het bijbehorend lief en leed. Van de een met zijn taal, van de ander met zijn instrument en de potenties van de muziek. De musicus mag en moet interpreteren, zijn eigen stem en zeggingskracht toevoegen aan wat de componist heeft genoteerd. Maar een vertaler? Het boek dat vertaald wordt bestaat al in volle ontplooiing, het is geen partituur, het is niet geschreven teneinde te worden vertaald, er is niets aan toe te voegen. Toch doet de vertaler er iets mee, in de grootst mogelijke toewijding en onvoorwaardelijkheid. Misschien lijkt zijn werk nog het meest op spelen in de zandbak, want zijn materiaal, de taal die hij ter hand neemt om het bestaande te herscheppen, glipt als zand tussen de vingers door. Er is geen kunst aan, denk ik vaak. Gewoon vertalen wat er staat. Maar hoe te kiezen uit die tien halve en hele synoniemen van dat ene woord, hoe de stem van de schrijver te behoeden, die wat er staat zo wonderlijk levend maakt, en hoe houd je de moed erin, bij werk dat zo langzaam gaat?
Eerst maar iets over het leed….
…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
