VertaalVerhaal.nl

Winnaar van de Vertaalengel 2019

  • Home
  • Over VertaalVerhaal
  • Contact
  • Verhalen
  • Links
Black is black – Over de vertaling <span>Niet door water maar door vuur</span>

Black is black – Over de vertaling Niet door water maar door vuur

Harm Damsma

In zijn uit 1963 stammende pamflet The Fire Next Time gebruikt de schrijver James Baldwin een kleine honderd keer het woord ‘Negro’ ter aanduiding van zichzelf of zijn rasgenoten. Dat is verrassend, en mogelijk zelfs ergerniswekkend, voor wie bedenkt dat er tegenwoordig op dit woord een loodzwaar taboe rust. Maar Baldwin – een zwarte schrijver! – verdenken van racistisch woordgebruik in nota bene een vlammend protest tegen racisme is natuurlijk te dwaas voor woorden. Hoe zit het dan?
Laat ik voorop stellen dat Baldwin niet de enige zwarte was die zich in die tijd van het woord ‘negro’ bediende zonder dat hij daar ook maar iets aanstootgevends mee bedoelde. In Martin Luther Kings meest beroemde toespraak (ook uit 1963) valt het woord ‘Negro’ bijvoorbeeld maar liefst 14 keer. Onder het kopje ‘Why did Martin Luther King use “Negros” to describe African Americans in his “I Have a Dream” speech?’ legt David Johnston (in 2017) op een site over African-American History aan Amerikaanse jongeren kort en bondig uit hoe dat komt: ‘At that time “negro” was totally inoffensive parlance.’
Maar dat bleef dus niet zo. ‘Three years later Stokely Carmichael coined the slogan “Black Power”. (…) He argued that the term “Negro” implied black inferiority. It caught on. While most black Americans preferred “Negro” in the 60s, by 1974 a majority wanted to be called black.’
Goed, in de jaren zestig zeiden verreweg de meeste Amerikanen dus (nog) ‘negro’ als ze het over zwarte mensen hadden. Ook die zwarte mensen zelf. Gewoon omdat dat het gangbare, neutrale, fatsoenlijke woord was. Maar binnen het tijdsbestek van nog geen tien jaar veranderde dat volledig. Ook bij James Baldwin….

…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.

Verhalen Tags: hervertalingen, verouderen, realia, James Baldwin, Harm Damsma, politiek correct, jaren zestig, racisme, activisme
  • download pdf: Black is black

    Harm Damsma (1946) is van huis uit neerlandicus en onderwijskundige. Hij gaf Nederlands op het VWO en was vakdidacticus aan het Nederlands Instituut van de Universiteit Groningen, maar gooide in 1986 het roer drastisch om: hij gaf zijn baan eraan en ging vertaalwetenschap studeren. Na die studie was hij 10 jaar docent vertalen Engels-Nederlands aan het Instituut voor Vertaalwetenschap van de Universiteit van Amsterdam. Sinds 2000 is hij fulltime literair vertaler, waarbij hij een vast koppel vormt met Niek Miedema. Recente publicaties van het duo: De ondergrondse spoorweg van Colson Whitehead, Juffrouw Jane van Brad Watson en Het lied van de geesten van Jesmyn Ward. Begin volgend jaar verschijnen Kes van Barry Hines en Een zekere vrijheid van Margaret Wilkerson Sexton, en aan de vertaling van The Great Believers van Rebecca Makkai wordt momenteel gewerkt. Daarna wachten D, de nieuwe roman van Michel Faber, en The Mirror and the Light, het slotdeel van Hilary Mantels Cromwell-trilogie. Enigszins verweesd vertaalde Damsma in zijn eentje The Fire Next Time en If Beale Street Could Talk van James Baldwin.

Misschien ook interessant...

Lees De vertaling van ‘seermaakwoorde’

De vertaling van ‘seermaakwoorde’

Rob van der Veer

Lees Dankwoord bij de aanvaarding van de Amy van Markenprijs 2022

Dankwoord bij de aanvaarding van de Amy van Marken...

Geri de Boer

Lees Botanisten en zwarte kraaien

Botanisten en zwarte kraaien

Nico Groen

← It isn’t May yet! – Over het leven van ‘de’ Roy Edwards, 1918-1980
Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijhoffprijs 1963 →
  • VertaalVerhaal

    Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer

  • Alle Nijhoffprijs-winnaars

    Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

  • Doneer!

    De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer

  • Boeken

    VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.

  • Twitter

    Tweets over "@vertalersvakschool OR literairvertalen OR @vertaalverhaal"
  • Facebook

    Volg VertaalVerhaal ook via Facebook.

Home     Over     Verhalen     Contact     Links

© 2023 VertaalVerhaal.nl