Brecht ontleende dit ontstaansverhaal over ‘het boek van de Tao’ aan het werk van de Duitse sinoloog en missionaris Richard Wilhelm, die in 1911 een complete vertaling van deze taoïstische oertekst uit de zesde eeuw voor het begin van de westerse jaartelling had gepubliceerd. Wilhelms versie van de 81 spreuken van Lao Zi was bij lange na niet de eerste Duitse vertaling, maar zijn werk kreeg in de cultureel nieuwsgierige en kosmopolitische Weimar-jaren wel veel meer weerklank dan wat er eerder van het taoïsme in het Duits was doorgedrongen, aanvankelijk fragmentarisch bij Goethe en vanaf 1870 in de vorm van een aantal integrale vertalingen. Aan de doorwerking van Wilhelms vertaalarbeid, die daarmee wonderlijk genoeg zijn rol als missionaris tussen Duitsland en China 180 graden omkeerde, heeft zeker bijgedragen dat al spoedig diverse literatoren en wetenschappers (o.a. Klabund, Max Weber en Alfred Döblin) door deze vertalingen werden geïnspireerd en er in hun eigen werk op voortborduurden, zoals Heinrich Detering in een compacte, maar zeer rijke analyse van Brechts gedicht heeft laten zien.
Brecht leerde de vertaling van Wilhelm in 1920 kennen, doordat een bevriende journalist genaamd Frank Warschauer hem een exemplaar ervan uitleende. De verblufte schrijver noteert in zijn dagboek over de eerste ontdekking van Lao Zi: ‘der stimmt mit mir so sehr überein, daß er immerfort staunt’ (zozeer is hij voor mij een gelijkgestemde, dat ik er voortdurend van sta te kijken).
Brechts fascinatie voor deze mythische figuur en het ontstaan van diens Daodejing is dus achttien jaar later nog zo vitaal en effectief dat hij in mei 1938 een eerste versie van zijn ‘Legende’ op papier zet. Het mede onder redactie van Thomas Mann vanuit Zürich uitgegeven exil-tijdschrift Maß und Wert wil het gedicht voor zijn kolommen niet hebben, waarna het vervolgens door het in Moskou verschijnende tijdschrift Internationalen Literatur wordt afgedrukt, alvorens het in 1939 in boekvorm in de Svendborger Gedichte terechtkomt…
…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
