Winnaar van de Vertaalengel 2019

VertaalVerhaal.nl

Nu meer dan 500 verhalen

  • Home
  • Over VertaalVerhaal
  • Contact
  • Verhalen
  • Links
Vertaler – sektariër of tussenpersoon?

Vertaler – sektariër of tussenpersoon?

Paul Beers

Nu de kruitdamp rond de niet-toekenning van de Nijhoff-vertaalprijs is opgetrokken, lijkt het een goed moment eens nader in te gaan op de achtergronden van de boycot-actie van de zijde der literaire vertalers én op het probleem van het beoordelen van literaire vertalingen.

Een aantal van hen die zich niet achter de actie konden scharen, had het te kwaad met de gewetensnood van de jury: ‘je moet toch weten welke normen ze hanteren’; ‘ik zeg niet dat ze gelijk hebben, maar ik kan evenmin beoordelen of ze ongelijk hebben’, enz.

Juryvoorzitter Henk Mulder, die de moed heeft gehad zijn gesprek met Gerrit Bussink voor de NOS-microfoon in De Groene van 2 februari te laten afdrukken, antwoordt op de vraag naar de criteria: ‘Volgens ons moet een vertaling eigenlijk op drie niveaus onberispelijk zijn. Dat is op betekenisniveau, op het niveau van het hanteren van de Nederlandse taal en wat stilistische aspecten betreft. En nu is het zo – en daaraan kun je eigenlijk de kwaliteit al wel afmeten – dat wij in dat eerste aspect al blijven steken, want de meeste vertalingen voldoen niet eens aan de noodzakelijke voorwaarde dat de betekenis goed overkomt. Het wemelt van de betekenisfouten. En dan komen we nog niet eens toe aan de vraag of het nou in onberispelijk Nederlands is verwoord. Dat is de toestand.’

Wel, de jury had zich al die vergaderingen kunnen besparen, want het staat al bij voorbaat vast dat geen enkele vertaling op die drie niveaus ‘onberispelijk’ kan zijn….

…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.

Verhalen Tags: vertaalkritiek, Paul Beers, vertaaltheorie, Nijhoffprijs-affaire
  • download pdf: Vertaler – sektariër of tussenpersoon?

    Paul Beers (1935) is vertaler van vooral Duitse literatuur. Hij vertaalde de complete oeuvres van Witold Gombrowicz, Ingeborg Bachmann, Robert Menasse en de dagboeken en memoires van de familie Mann. Hij schreef beschouwingen over vertaalde literatuur in de Volkskrant en was van 1974 tot 1983 redacteur van het literaire tijdschrift De Revisor. Hij was mederedacteur van de herziene Nietzsche-bibliotheek en assistent-redacteur van het verzamelde werk van Freud. In 2014 ontving hij de Letterenfonds Vertaalprijs. VertaalVerhaal brengt hier graag nog eens het artikel onder de aandacht dat hij in april 1977 in De Revisor schreef. Ter toelichting: elders op deze website vindt u een overzicht van alle winnaars van de Martinus Nijhoff Vertaalprijs. Ook werkt VertaalVerhaal gestaag aan de publicatie van hun dankwoorden en de bijbehorende juryrapporten, waarvan er in dat overzicht steeds meer zijn aan te klikken. Wie goed kijkt, ziet in de jaren 1976 tot ’78 een onverklaarde lacune: in 1976 gaat de prijs naar H.R. Radian voor zijn vertalingen in het Roemeens (onder meer van werk van Heeresma, Heijermans, Huizinga, Mens, Multatuli en Vestdijk), in 1978 naar Júlia Májeková voor haar vertalingen in het Slowaaks (van werk van Multatuli, Coolen, Den Doolaard, Couperus, Vestdijk, Diekmann, Mulisch en Wolkers). Niet alleen zijn dus in 1976 en ’78 geen Nederlandse vertalers bekroond, maar in 1977 heeft zelfs in het geheel geen bekroning plaatsgevonden. Over de achtergrond hiervan gaat dit verhaal.

Misschien ook interessant...

Lees Je moet kinderen bloedserieus nemen

Je moet kinderen bloedserieus nemen

Rita Verschuur in gesprek met Laura de Jong

Lees Over de gedichten van Ingeborg Bachmann

Over de gedichten van Ingeborg Bachmann

Paul Beers

Lees De vertaler, infanterist van de literatuur

De vertaler, infanterist van de literatuur

Frans de Haan

← Vertalen uit behoefte aan zingeving
Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijhoffprijs 1992 →
  • VertaalVerhaal

    Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer

  • Alle Nijhoffprijs-winnaars

    VertaalVerhaal heeft alle dankwoorden ontsloten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

  • Alle Aleida Schot-prijswinnaars

    Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1981 de Aleida Schot-prijs hebben ontvangen. De Aleida Schot Stichting heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

     

  • Doneer!

    De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer

  • Boeken

    VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.

  • BLUESKY

    VertaalVerhaal op bluesky
  • Facebook

    Volg VertaalVerhaal ook via Facebook.

Home     Over     Verhalen     Contact     Links

© 2025 VertaalVerhaal.nl