VertaalVerhaal.nl

Winnaar van de Vertaalengel 2019

  • Home
  • Over VertaalVerhaal
  • Contact
  • Verhalen
  • Links
De kunst van vertalen

De kunst van vertalen

Aleida G. Schot

Dat goed en verantwoord vertalen aanspraak kan maken op de naam ‘kunst’, behoef ik in het mij toegemeten kwartier en in dit gezelschap nauwelijks meer toe te lichten: de instelling van de Nijhoff-prijs heeft deze aanspraak voorgoed bevestigd, terwijl uit de zojuist voorgelezen rapporten over het werk van de heer Holmes overduidelijk is gebleken hoe volledig gerechtvaardigd het is te spreken van ‘vertaalkunst’. Dat echter een toegewijd vertaler eenzelfde mate van innerlijke spanning, van gekweldheid van geest én van scheppingsvreugde kan ervaren bij zijn werk van ondergeschikt-creatief-zijn als het geval is bij een autonoom-scheppend kunstenaar, met andere woorden dat men hem ook een kunstenaar zou kunnen noemen, is iets dat velen onder u misschien aanvechtbaar lijkt. Het is daarom dat ik vanavond enkele ogenblikken met u stil wil staan bij wat zich bij dat vertalen bij de vertaler van binnen zo al afspeelt.

Terloops wil ik eerst even uw aandacht vestigen op ons unieke en beeldende woord ‘vertalen’. In het Frans, Duits, Engels, Spaans en Italiaans, in de Scandinavische én de Slavische talen, en in nog vele talen meer, heeft dit werkwoord een vorm die of regelrecht teruggaat op het Latijn (Eng. translate, Fr. traduire), óf een nauwkeurige taaleigen transpositie daarvan is (D. übersetzen, Russ. perewoditj), en die neerkomt op het begrip ‘overbrengen’ of ‘overzetten’. Alleen wij spreken van ver-talen, als gevolg waarvan bij ons de ‘ver-taler’ op een edeler benaming kan bogen dan de ‘overbrenger’ of ‘overzetter’ in andere landen. (Dat het doorsnee gehalte van zijn werk bij dat van laatstgenoemden veelal nog achterstaat, is des te betreurens­waardiger.)

Met het woord ‘vertalen’ vallen wij dus in medias res: het gaat er om, in het literaire vlak, vreemde taal tot eigen taal te herscheppen…

 

…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.

Lezingen Tags: Nijhoffprijs, Russisch, vertalen als kunst, Aleida G. Schot
  • download pdf: De kunst van vertalen

    Aleida Gerarda Schot (1901-1969) studeerde Engels, maar maakte doordat zij een verkeerde collegezaal binnenliep kennis met Bruno Becker, hoogleraar in de Russische cultuurgeschiedenis. Met zijn hulp ging ze Russisch studeren en in 1937 vertaalde ze daaruit haar eerste boek. Grote Russen volgden, allen van voor de Revolutie – Gogol, Poesjkin, Toergenjev, Tolstoj en vooral veel Tsjechov. Al bij haar leven – in 1951 – richtte zij de naar haar vernoemde stichting ‘ter bevordering van de kunst van het vertalen’ op, die nog altijd bestaat en tweejaarlijks een vertaling uit een van de Slavische talen bekroont. Zelf ontving ze in 1955 de toen nieuw ingestelde Martinus Nijhoffprijs, ‘die haar diep gelukkig maakte, mede doordat daarmee het literair vertalen als kunst werd erkend’. ‘De kunst van vertalen’ werd als referaat gehouden bij de uitreiking van de Martinus Nijhoffprijs 1956 en verscheen toen in ‘Mededelingen van het Prins Bernhard Fonds’. VertaalVerhaal dankt Ellen Overweel van dit Fonds voor de terbeschikkingstelling van deze tekst en de Aleida Schot Stichting voor de toestemming deze hier te mogen publiceren.

Misschien ook interessant...

Lees herinnering-aan-marko Herinnering aan Marko

Herinnering aan Marko

Aai Prins

Lees Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijhoffprijs 2004

Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijho...

Waltraud Hüsmert

Lees Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijhoffprijs 2003

Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijho...

Tineke van Dijk

← Botox voor Beets
Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijhoffprijs 1974 →
  • VertaalVerhaal

    Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer

  • Alle Nijhoffprijs-winnaars

    Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

  • Doneer!

    De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer

  • Boeken

    VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.

  • Twitter

    Tweets over "@vertalersvakschool OR literairvertalen OR @vertaalverhaal"
  • Facebook

    Volg VertaalVerhaal ook via Facebook.

Home     Over     Verhalen     Contact     Links

© 2023 VertaalVerhaal.nl