It was the man from Records who began it, him all unknowing in his prim, grim way, his above-it-all, oldthink way. He was the one Syme called ‘Old Misery’.
Zo begint de roman Julia van Sandra Newman. Wat je als vertaler meteen opvalt, is die bijnaam: hoe moet je Old Misery vertalen? Dat abstracte woord ‘misery’ doet een beetje denken aan de buitenissige namen die renpaarden krijgen: Sunday Silence, Genuine Risk, Foolish Pleasure, om maar een paar prijspaarden te noemen. Al gaat het bij Old Misery duidelijk niet om een kampioenspaard maar om een Iejoor van een knol, een chagrijnig stuk vreten en verstokte hekkensluiter, een tuberculeus scharminkel, rijp voor de lijmfabriek. Maar we draven door: het gaat niet om een paard maar om een mens, ‘the man from Records’, die man van Archieven. Zijn bijnaam moet worden vertaald en een letterlijke vertaling werkt hier niet: in het Nederlands gebruik je abstracties zoals ‘ellende’ niet zo gauw als bijnaam voor een persoon. Daar moeten we dus iets anders op verzinnen.
Of hoeven we dat misschien niet zelf te doen? Die man van Archieven is immers Winston Smith, de hoofdpersoon uit George Orwells 1984, het boek waarop Newmans Julia een vervolg is. Een feministische hervertelling, als je de publiciteit mag geloven; maar volgens ons vooral een spannende, creatieve en even huiveringwekkende als komische aanvulling op Orwells meesterwerk, een hommage en kritiek in één. En dat meesterwerk is natuurlijk al vertaald…
…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
