Een literair vertaler van nu wil niet het verwijt krijgen dat hij ‘exotiserend’ te werk gaat, ofwel: dat hij op de proppen komt met allerlei ongewone formuleringen en zinswendingen, terwijl het voor de sprekers van de brontaal om een doodnormale tekst gaat. Maar hier had ik te maken met negentiende-eeuwse vertalingen in het Engels die ik op mijn beurt in het Nederlands moest overbrengen, inclusief de fascinerende bevreemding die ze (misschien onbedoeld) wekten.
Het leek me nogal een waagstuk om dat te doen zonder er iets al te gekunstelds of zelfs denigrerends van te maken. Maar ik voelde me gesteund door de etnograaf Roger Hewitt, die veel geschreven heeft over de narratieve structuren in de verhalen van de /Xam. In verband met de vertalingen van Bleek en Lloyd spreekt hij over een taalgebruik dat ‘in the rigour of its attempted faithfullness to the /xam, is not embarrassed to pile up awkardnesses and to achieve, by a kind of accident, a luminous poetry of its own.’
En dus zette ik voor deze citaten de gangbare vertaalopvattingen van nu (tijdelijk) aan de kant en probeerde ik me te verplaatsen in de positie van twee negentiende-eeuwse linguïsten. Hoe meer ik dat deed, hoe meer ik tot het inzicht kwam dat ze niets liever wilden dan een bedreigde taal en cultuur zorgvuldig op papier vastleggen, voordat die orale traditie en de bijbehorende kijk op het leven voorgoed van de aardbodem verdwenen.
En uiteindelijk voelde ik me ook gesterkt door het werk van Julia Blackburn zelf…
…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
