Een vertaalproces is een geheel van opeenvolgende, met elkaar samenhangende handelingen, welzeker. Het in elkaar timmeren eens teksts verschilt in dezen niet van het in elkaar timmeren ener kast. Maar het ik? Zal het dan geestelijk, psychisch of maatschappelijk zijn? De te timmeren kast behoeft een geestelijk handelen dat bestaat uit het ontwerpen van de nog niet bestaande kast, of het bestuderen van een bestaande handleiding (ik = ikea) voor de vervaardiging ervan. Zonder ik (je est un autre!) in de vorm van een kritische, intelligente, tegendraads coöpererende instantie, komt de kast niet tot stand.
Aan de vertaling daarentegen gaat een bestaande tegenhanger vooraf, de zogeheten tekst. Karel van het Reve citeerde in zijn dankwoord bij de toekenning van de Nijhoffprijs in 1979 zijn gymnasiumleraar D.A.M. Binnendijk, die op zijn beurt weer Boutens had geciteerd, toen hij zei: ‘Gewoon vertalen wat er staat.’ Het ligt voor de hand dat dat het beste gaat zonder het ‘ik’ van de vertaler, want zo’n ik begint – zie boven – steevast te sputteren, te mekkeren, te prakkezeren, te rumineren en te aarzelen: wat staat er nou precies? En staat er wat er in het kader van de context verwacht zou mogen worden dat er staat? En hoe moeten we het opvatten? Tongue-in-cheek? Autodestructief? Knieval voor de recensent? Snier naar de lezer? Oprecht? Was Shakespeare oprecht? Zo ja, wanneer en waar?
…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
