VertaalVerhaal.nl

Winnaar van de Vertaalengel 2019

  • Home
  • Over VertaalVerhaal
  • Contact
  • Verhalen
  • Links
De vertaalmachine

De vertaalmachine

Battus

Een jaar of zes geleden stuurde een grote encyclopedieënuitgever me een formulier om het artikel te schrijven bij het trefwoord ‘vertaalmachine’. Ik retourneerde dat met de twee woorden ‘bestaat niet’.
Het niet-bestaan is de voornaamste eigenschap van de vertaalmachine. Net als bij discussies over God mag die belangrijke eigenschap nooit uit het oog worden verloren.
Toch waren er jaren dat in allerlei kranten en tijdschriften over vertaalmachines werd geschreven alsof ze er wel waren. De publieke opinie is er dan ook vast van overtuigd dat ze bestaan. Wel is de aandacht de laatste jaren wat afgenomen. In een encyclopedie die thans wordt voorbereid komt het trefwoord ‘vertaalmachine’ niet voor. Hoe zit het met die vertaalmachine? Is het ding even onmogelijk als het perpetuum mobile? Wordt er nog ergens serieus aan gewerkt? Zijn de mensen, die er tussen 1950 en 1965 in grote aantallen aan werkten, bedriegers of bedrogenen? Wat voor conclusie valt er uit het mislukken van de zoek naar de vertaalmachine te trekken over de verdeling van geld voor wetenschappelijk onderzoek? Die vragen wil ik beantwoorden…

…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.

Verhalen Tags: vertaalmachines, Battus, Hugo Brandt Corstius
  • download pdf: De vertaalmachine

    Battus was een van de minstens 60 schuilnamen van Hugo Brandt Corstius (1935-2014), die wiskunde en informatica studeerde en promoveerde op een proefschrift over computertaalkunde. Hij was hoogleraar automatische informatieverwerking aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en docent semantiek en computerlinguïstiek aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn emeritaat doceerde hij nog neerlandistiek aan de Sorbonne. Onder zijn vele pseudoniemen (zoals Piet Grijs, Stoker, Raoul Chapkis, Victor Baarn, Jan Eter, Maaike Helder) schreef hij columns en kritieken (onder meer in Vrij Nederland, de Volkskrant en NRC Handelsblad). Naar eigen zeggen waren deze schuilnamen elk een deel van zijn karakter. Hij begon zijn schrijversloopbaan als redacteur van het studentenblad Propria Cures. Hij werd bekroond met de Anne Frank-prijs (Raoul Chapkis, Ik sta op mijn hoofd), Cestoda-prijs (voor de moeiteloze beoefening van de Nederlandse taal in al haar genres), Burgemeester van Grunsven-prijs, Busken Huetprijs (Rekenen op taal). Toen hij in 1984 voor de P.C. Hooft-prijs werd voorgedragen, weigerde de verantwoordelijke minister hem deze uit te reiken omdat hij ‘het kwetsen tot instrument had verheven’. Uit protest trad de jury af en werd de prijs twee jaar niet uitgereikt. Toen de Staatsprijs daarna tot ‘gewone’ prijs werd gedegradeerd, kreeg hij de vernieuwde P.C. Hooft-prijs in 1988 alsnog uitgereikt. Als Battus schreef hij onder meer zijn befaamde Opperlandse taal- & letterkunde (Multatuli-prijs), twintig jaar later nog gevolgd door Opperlans!. ‘De vertaalmachine’ verscheen oorspronkelijk in 1973 in Hollands Maandblad. VertaalVerhaal dankt Ina Rilke voor de toestemming het hier te mogen publiceren.

Misschien ook interessant...

Lees Tovertaal

Tovertaal

Martin de Haan

← ‘Humor is het moeilijkste’ – over literair vertalen
Dankwoord en voordracht bij de aanvaarding van de Martinus Nijhoffprijs 1956 →
  • VertaalVerhaal

    Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer

  • Alle Nijhoffprijs-winnaars

    Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

  • Doneer!

    De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer

  • Boeken

    VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.

  • Twitter

    Tweets over "@vertalersvakschool OR literairvertalen OR @vertaalverhaal"
  • Facebook

    Volg VertaalVerhaal ook via Facebook.

Home     Over     Verhalen     Contact     Links

© 2023 VertaalVerhaal.nl