VertaalVerhaal.nl

Winnaar van de Vertaalengel 2019

  • Home
  • Over VertaalVerhaal
  • Contact
  • Verhalen
  • Links
De vader der beschaving – Enige opmerkingen over vertaalkritiek

De vader der beschaving – Enige opmerkingen over vertaalkritiek

Maarten Asscher

Wat voor behoefte is er aan vertaalkritiek en hoe kan in die behoefte het beste worden voorzien? In het navolgende zal ik u ervan trachten te overtuigen dat de behoefte aan vertaalkritiek begrensd is, maar dat het binnen die begrensdheid een belangrijk onderwerp is, waar door en voor de beroepsgroep van Nederlandse literaire vertalers te weinig aandacht aan wordt gegeven. Maar eerst: hoeveel en wat voor soort vertaalkritiek hebben wij nodig?

Staat u mij toe met de enormiteit van een open deur te beginnen. Ik kan mij geen lezer voorstellen, behoudens wie beroepshalve een tekst moet beoordelen, die een buitenlands literair prozawerk in het Nederlands leest louter of voornamelijk vanwege de vertaling. Het algemene lezerspubliek leest een vertaald boek om via de vertaling kennis te kunnen nemen van het origineel. En als het goed is, en dat is het in Nederland in meer dan de helft van de gevallen, dan merkt die lezer tijdens het lezen zo weinig mogelijk van het feit dat hij het boek in een vertaling leest. Het profijt van een dergelijke vertaling manifesteert zich ongemerkt en de nadelen ervan blijven zoveel mogelijk verborgen. Tijdens het lezen van een ideale vertaling dient alleen het oorspronkelijke werk te bestaan en allen die aan de mogelijkheid van dat lezen in een vertaalde uitgave hebben bijgedragen (vertaler, uitgever, vormgever, etc.) zien hun kleinere of grotere bijdrage vloeiend opgaan in het opnieuw in het Nederlands vervaardigde origineel.

Als we deze algemene lezer van vertaalde literaire boeken nog even in beeld houden, dan is het de vraag hoe hij of zij tot het lezen van de betreffende vertaalde uitgave is gekomen. Dat kan zijn via een mondelinge aanbeveling, door het boek cadeau te hebben gekregen of dankzij een motiverende recensie. Zoals gezegd, de vertaling speelt daarbij zelden een doorslaggevende rol, en in het algemeen is het ook helemaal niet wenselijk dat die rol groter zou zijn. Als de vertaling verschrikkelijk slecht is, mag je hopen dat een potentiële lezer bijtijds wordt gewaarschuwd. Als de vertaling uitzonderlijk goed is, dan is dat voor wie het boek toch al wil lezen een extra aanbeveling die het boek verdient mee te krijgen. Maar in alle andere gevallen, de overgrote meerderheid van de literaire vertalingen die ‘redelijk’ of ‘goed’ genoemd kunnen worden, valt daar ten opzichte van de aanstaande lezer niet veel zinnigs over te zeggen…

…………….. Download hiernaast de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.

 

Lezingen Tags: Joseph Brodsky, vertaalkritiek, Filter, literatuurkritiek, Letterenfonds, subsidie, vertalerstijdschrift, LIRA, Prins Bernhard Fonds
  • download pdf: De vader der beschaving - Maarten Asscher

    Maarten Asscher (1957) is schrijver, jurist en directeur van de Athenaeum Boekhandel in Amsterdam. Hij werkte verder als uitgever, kunstambtenaar, recensent en columnist o.a. voor Vrij Nederland en het tv-programma Buitenhof. Hij publiceerde onder meer een roman (Het uur en de dag, 2005) en een boek over Nederland (H2Olland. Op zoek naar de bronnen van Nederland, 2009). Zijn meest recente boek is de essaybundel Appels en peren. Lof van de vergelijking (2013). Wat is er in 20 jaar veranderd? Naar aanleiding van het thema van de Vertaalslag 2015 – kritiek – publiceert VertaalVerhaal deze bijdrage aan het symposium over vertaalkritiek dat de Werkgroep Vertalers van de Vereniging van Letterkundigen in 1996 organiseerde in het Amsterdamse theater Bellevue.

Misschien ook interessant...

Lees Over het belang van vertalingen

Over het belang van vertalingen

J.F. Vogelaar

Lees Hiëronymus en Vieira, over predikers en vertalers

Hiëronymus en Vieira, over predikers en vertalers

Harrie Lemmens

Lees Alfred Döblin: Berlijner in hart en nieren – Nawoord bij de vertaling van <span>Berlin Alexanderplatz</span>

Alfred Döblin: Berlijner in hart en nieren – Na...

Hans Driessen

← Vertalen en vertaalkritiek
Vertalen is pielen op de vierkante centimeter →
  • VertaalVerhaal

    Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer

  • Alle Nijhoffprijs-winnaars

    Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

  • Doneer!

    De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer

  • Boeken

    VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.

  • Twitter

    Tweets over "@vertalersvakschool OR literairvertalen OR @vertaalverhaal"
  • Facebook

    Volg VertaalVerhaal ook via Facebook.

Home     Over     Verhalen     Contact     Links

© 2023 VertaalVerhaal.nl