Allemaal mooie woorden. Maar stel je voor, je wilt graag zo snel mogelijk weer naar Toeva, en dan ga je Solzjenitsyn vertalen en het dringt tot je door dat hij zo onvertaalbaar is dat je Toeva wel even kunt vergeten. Dan heb je een goede motivering nodig om de kantjes er niet af te lopen met al die hopeloos onbegrijpelijke formuleringen van hem. Al die tijd dat het langer duurt dan je met de beste raadgevers van de wereld had ingeschat vraag je je af waarom je dit in vredesnaam nog zit te doen. En uiteindelijk weet je het precies.
Vanwege Solzjenitsyn zelf, die enorme hoeveelheden werk heeft verzet en daardoor zoveel invloed kon hebben en die zonder meer Belangrijk is met een hoofdletter B. Ik kwam veel mensen tegen die een vertaald boek van hem in de kast hadden, maar erg weinig die er ook doorheen waren gekomen. Ik vond dat hij beter verdiende. En uiteindelijk wordt toch, in de woorden van de Portugese schrijver Saramago, de literatuur van een land gemaakt door schrijvers, maar de wereldliteratuur door vertalers.
En omdat ik mijn Moskouse vriendin die alles weet had gevraagd wat zij vond van Solzjenitsyns stijl, en zij had gezegd dat je er wel even in moest komen, maar dat het dan goed te lezen was, boeiend. En dat hij dus al die vreselijke woorden zorgvuldig en goed gekozen had.
En omdat ik vertaal naar de taal van dat land waar ik een leven kon opbouwen vol voldoening en avonturen. Het was nooit bij me opgekomen om daar meer voor terug te geven dan gewoon mooie vertalingen. Maar ik merk dat hier in deze snel veranderende tijden behoefte is aan hulp bij het nadenken over goed en kwaad, en over extreme omstandigheden. Voor de beginner op dat gebied is Solzjenitsyn met zijn duidelijke standpunten erg geschikt om mee in discussie te gaan. Dus het boek was ook nog eens Nuttig met een hoofdletter N…
….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. Hier vindt u het bestand in Word en hier kunt u het juryrapport uit 2015 lezen.
