Winnaar van de Vertaalengel 2019

VertaalVerhaal.nl

Nu meer dan 500 verhalen

  • Home
  • Over VertaalVerhaal
  • Contact
  • Verhalen
  • Links
Bedrieglijke eenvoud  – Notities bij het vertalen van <span>S.S. Proleterka</span> van Fleur Jaeggy

Bedrieglijke eenvoud – Notities bij het vertalen van S.S. Proleterka van Fleur Jaeggy

Frans Denissen

Een les die ik in de loop der jaren, soms door schade en schande, heb geleerd, luidt: je kunt de moeilijkheidsgraad van een vertaling niet inschatten door het origineel alleen maar te lezen. Een proefvertaling van een bladzij of twee vertelt je daarover veel meer. Ditmaal was ik er bijna weer ingetuind: de stijl van Jaeggy oogt zo simpel, met al die alledaagse woorden en die korte, nevenschikkende zinnetjes. Pas als je je aan het vertalen zet, merk je dat dit het resultaat is van heel veel schrappen tot enkel de essentie overblijft. Je zult als vertaler even woordarm moeten worden als je auteur. De valkuilen die je moet ontwijken, heten dan ook: ‘fraai woord’, ‘plastische uitdrukking’. Ga niet op zoek naar een synoniem wanneer Jaeggy twee of drie keer kort na elkaar hetzelfde woord gebruikt.

Mijn woordprogramma heeft berekend dat Jaeggy’s zinnen gemiddeld 5,5 woorden lang zijn, wat verbijsterend kort is. Probeer zo weinig mogelijk uit te lopen, maar maak er ook weer geen wiskunde-oefening van, houd ik mezelf voor. Het Nederlands heeft in dit soort minimalistische stijl immers altijd net iets meer woorden nodig. Bijvoorbeeld omdat het Italiaans bij een vervoegd werkwoord geen persoonlijk voornaamwoord nodig heeft: de uitgang van het werkwoord geeft wel aan om wie het gaat. Het Nederlands kan zoiets niet. Neem het doodgewone zinnetje ‘vado a casa’. Dat kan in het Nederlands alleen ‘ik ga naar huis’ worden: een kwart méér woorden!

…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.

Lezingen Tags: Italiaans, stijl, Vertalersgeluk, Frans Denissen, Fleur Jaeggy
  • download pdf: Bedrieglijke eenvoud

    Frans Denissen (1947) is schrijver en vertaler uit het Italiaans en het Frans. Tussen 1972 en 2002 doceerde hij Italiaans en vertaalkunde aan de Lessius-Hogeschool in Antwerpen en wierp zich tegelijk op het schrijven en het literair vertalen. Hij vertaalde o.a. Giovanni Boccaccio, Umberto Eco, Eugenio Montale, Cesare Pavese, Leonardo Sciascia, Carlo Emilio Gadda en de Belgische vroeg-modernist André Baillon, aan wie hij ook de biografie De gigolo van Irma Ideaal wijdde. In 2012 ontving hij de Martinus Nijhoffprijs voor zijn vertalingen uit het Italiaans. ‘Bedrieglijke eenvoud’ was zijn bijdrage aan de Vertalersgeluktournee 2020 en verscheen eerder op de site van het Nederlands Letterenfonds. Fleur Jaeggy (1940) werd geboren in Zürich. Na haar studie verhuisde ze naar Rome, waar ze Ingeborg Bachmann en Thomas Bernhard ontmoette. In 1968 ging ze in Milaan bij uitgeverij Adelphi werken en trouwde ze met de schrijver Roberto Calasso. Hoogtepunt in haar oeuvre was de roman De gelukzalige jaren van tucht (1989). Ook vertaalde ze werk van Marcel Schwob en Thomas de Quincey in het Italiaans. The Times Literary Supplement noemde Proleterka het beste boek van 2003.

Misschien ook interessant...

Lees Van bosnimfen en boomklevers, kweesten en kraaiheide – over <span>Erfgrond</span> van Maria Turtschaninoff

Van bosnimfen en boomklevers, kweesten en kraaihei...

Janny Middelbeek-Oortgiesen

Lees De stemmen van Max Porter

De stemmen van Max Porter

Saskia van der Lingen

Lees Over de vertaling van <span>Moedermelk</span> van Nora Ikstena

Over de vertaling van Moedermelk van ...

Brenda Lelie

← Een netelige kwestie in Het echte leven van Adeline Dieudonné
Over het vertalen van Charles Lewinsky’s De stotteraar →
  • VertaalVerhaal

    Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer

  • Alle Nijhoffprijs-winnaars

    VertaalVerhaal heeft alle dankwoorden ontsloten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

  • Alle Aleida Schot-prijswinnaars

    Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1981 de Aleida Schot-prijs hebben ontvangen. De Aleida Schot Stichting heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

     

  • Alle Dr Elly Jaffé-prijswinnaars

    VertaalVerhaal heeft ook de dankwoorden ontsloten van de vertalers die vanaf 2001 de Dr Elly Jafféprijs hebben ontvangen. Alleen het dankwoord van Jan Mysjkin uit 2012 ontbreekt – daarvan is geen uitgeschreven versie bewaard gebleven.

  • Boeken

    VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.

  • BLUESKY

    VertaalVerhaal op bluesky
  • Facebook

    Volg VertaalVerhaal ook via Facebook.
  • Doneer!

    De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer

Home     Over     Verhalen     Contact     Links

© 2025 VertaalVerhaal.nl