Winnaar van de Vertaalengel 2019

VertaalVerhaal.nl

Nu meer dan 500 verhalen

  • Home
  • Over VertaalVerhaal
  • Contact
  • Verhalen
  • Links
You bloody fool – hoe vertaal je dat?

You bloody fool – hoe vertaal je dat?

Niek Bakker

Aanleiding tot het onderzoek is de nogal eens gehoorde stelling dat in vertaald proza meer gevloekt wordt dan in het oorspronkelijke (Engelse) werk. Maar dit is, voor zover we weten, nooit bewezen. Het is heel goed mogelijk dat krachttermen en vloeken in het Engels door de Nederlandse lezer niet als zodanig worden onderkend: woorden als blasted, damned, what the hell en dergelijke worden dan niet als vloek herkend terwijl we bij verdomme, en gvd wel degelijk beseffen dat er gevloekt wordt. Nauwkeurige vergelijkingen van origineel en vertaling kunnen ons vertellen in hoeverre vrij gangbare ideeën over vloeken in vertaling juist zijn.

Voor het onderzoek zijn twintig boeken van Engelse en Amerikaanse schrijvers gebruikt. In de eerste overzichten van de onderzoekresultaten kwamen al enkele opmerkelijke verschillen naar voren tussen de Engelse en Nederlandse versie. Na tien boeken werden de resultaten op een rijtje gezet. Tien werken uit het enorme aanbod aan vertaalde literatuur is weinig. Daarom werden er nog eens tien gelezen. Het bleek dat de eerste en nog voorlopige conclusies die na het vergelijken van de eerste tien werden getrokken, na het lezen van nog eens tien boeken werden bevestigd. Er zijn nu vrij stellige uitspraken te doen over de stand van zaken wat betreft de overeenkomsten en verschillen tussen vloeken hier en overeenkomstig woordgebruik in het Engelse taalgebied….

…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.

Verhalen Tags: William Shakespeare, idioom, Niek Bakker, vloeken, krachttermen, Bond tegen het vloeken, slang, Engels
  • download pdf: You bloody fool

    Niek Bakker (1939-2002) was anglist, docent en cultuurwetenschapper, en toonde in enkele romans (zoals de Fairoglen-trilogie) zijn grote liefde voor Ierland en Schotland, opgedaan in een eerder bestaan als kustvaarder. Ook publiceerde hij een studie over de dichter T. S. Eliot: De andere modernist. In Eiland van heiligen en geleerden schreef hij over de Iers-Christelijke kerk in de vroege middeleeuwen en in Geheimen is een dagelijks woord behandelde hij leven en werken van vooraanstaande schrijvers uit de Engelstalige literatuur. Op verzoek van de Bond tegen het vloeken schreef hij in 1989 You bloody fool – Hoe vertaal je dat?, waarin hij aantoonde dat Engelse krachttermen in het Nederlands vaak ten onrechte met vloeken worden vertaald. (Een onderzoek waar hij als christen overigens de nodige moeite mee had…) In het gereformeerde weekblad De Reformatie schreef hij er zelf over: ‘Schelden mag. Er is niets op tegen om iemand stevig de wacht aan te zeggen. Wanneer de waarheid wordt gediend en het de duidelijkheid bevordert is schelden toegestaan. De profeten gebruikten dit wapen, Johannes de Doper bediende zich ervan en Jezus schrok er niet voor terug de Farizeeën in heilige verontwaardiging slangen en adderengebroed te noemen. Witte graven zijn het, van buiten schoon, maar van binnen vol doodsbeenderen.’ Maar wat hem tegenstond was dat een vergelijking van een twintigtal Engelse werken met de Nederlandse vertaling ervan leerde dat ‘in vertalingen van fictioneel proza in toenemende mate meer gevloekt wordt dan in de oorspronkelijke tekst. In onze samenleving wordt minder rekening gehouden met de gevoelens van de eigen christelijke bevolking dan van die van de culturele minderheden.’ VertaalVerhaal is zeer verheugd deze studie – een begrip onder oudere vertalers – opnieuw onder de aandacht te kunnen brengen en dankt zijn weduwe Willy Bakker-Huizinga, eveneens auteur, voor haar welwillende toestemming.

Misschien ook interessant...

Lees De stemmen van Max Porter

De stemmen van Max Porter

Saskia van der Lingen

Lees Zonder taal geen leven

Zonder taal geen leven

Mirjam van Hengel in gesprek met Imme Dros (en een beetje Harrie Geelen)

Lees Een talige vriendschap

Een talige vriendschap

Lette Vos

← Dankwoord bij de aanvaarding van de Martinus Nijhoffprijs 1984
Krullen uit de werkplaats →
  • VertaalVerhaal

    Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer

  • Alle Nijhoffprijs-winnaars

    VertaalVerhaal heeft alle dankwoorden ontsloten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

  • Alle Aleida Schot-prijswinnaars

    Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1981 de Aleida Schot-prijs hebben ontvangen. De Aleida Schot Stichting heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

     

  • Doneer!

    De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer

  • Boeken

    VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.

  • BLUESKY

    VertaalVerhaal op bluesky
  • Facebook

    Volg VertaalVerhaal ook via Facebook.

Home     Over     Verhalen     Contact     Links

© 2025 VertaalVerhaal.nl