Het groot instinkboek

Het groot instinkboek

Ab Westervaarder

Nu het jaar met rasse schreden naar zijn einde spoedt, is het weer tijd voor goede voornemens. Hieronder een aantal vertaalfouten die in aanmerking komen voor het predicaat: NOOIT MEER DOEN.

LENT
lente (i.p.v. de vasten)

DECADE
decade (i.p.v. decennium)
Een decade is een tiendaagse periode. Voor zover ik weet, gebruikt alleen De Enkhuizer Almanak dit woord.

THE COLORADO RIVER
de Colorado-rivier (Straks schrijven we nog de Rijn-rivier!)

I’M A BAD SAILOR
Ik ben een slecht zeeman (i.p.v. Ik ben erg gauw zeeziek)

Een kleine greep uit deze lange lijst do’s and don’ts, die oorspronkelijk vier bijlagen had. Bijlage 4, een lijst van naslagwerken die destijds ter beschikking stonden, en bijlage 1, een index op het Groot instinkboek zelf hebben we in deze – immers digitale en doorzoekbare – versie weggelaten….

…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. Hier vindt u het bestand in Word en als u een facsimile van het oorspronkelijke Groot instinkboek wilt bekijken, klik dan hier.

download pdf: Het groot instinkboek
Ab Westervaarder (1927-1989) ging na de handelsschool in 1943 bij de expeditie van Verkade werken om te eten te hebben en niet in Duitsland te hoeven gaan werken. Tijdens zijn dienstplicht bij de marine kwam hij in contact met een Engelsman en besloot Engels te gaan studeren. Na zijn MO A en het examen tolk-vertaler werkte hij in de jaren zestig als redacteur/vertaler bij Associated Press en trad daarna als ‘eindcontroleur/vertaler A’ in dienst bij de afdeling Filmvertalingen van de NTS. Hij hechtte eraan dat het werk op de vertaalafdeling goed gebeurde en had altijd een oude titelkaart met pen naast zijn stoel liggen. Klopte er iets niet aan een vertaling, dan noteerde hij dit voor de betreffende vertaler en had hij meteen ook weer een aanleiding voor een item in het Instinkboek. Boeken heeft hij eigenlijk niet vertaald, met één uitzondering: het nog altijd leverbare standaardwerk van J.K. Galbraith De crash van 1929 (bij verschijning in 1963 overigens nog De krach van ‘29 geheten – ook dat zegt iets over vertalen…). Zijn Engels onderhield hij door elke week The Observer en The Sun en elke maand Playboy (modern Amerikaans), Readers Digest (de taal van Reagan) en MAD te kopen. Verder ging hij zeer regelmatig naar Engeland en dook dan onder in bars, bij paardenrennen, bekeek shows, alle Engelse tv-zenders, praatte in winkels en op pleinen, waar mensen waren, met iedereen. Op een ‘bonte avond’ bij Butlins heeft hij nog eens een prijs gewonnen met een verhaal over hoe moeilijk het Engels toch was voor buitenlanders (moesten jonge honden in de litterbox?). Hij was dan ook een enthousiast ‘andersomvertaler’. Bij de NTS/NOS vertaalde hij vaak programma’s die naar Montreux werden gestuurd, zoals een show van Wim T. Schippers of van Jasperina De Jong, die ook zijn vertaling van Chopins Minutenwals zong. Als hij trouwens had geweten dat Jasperina zo goed te verstaan was (anders dan Barbra Streisand), zou hij nóg betere oplossingen hebben gezocht, zei hij daar later over. Ook heeft hij een Nederlandse versie van Lewis Carrolls ‘Jabberwocky’ op zijn naam staan (‘De Krakelwok’) en vertaalde hij o.m. liedjes onder het pseudoniem M.A. Porkasz. Humor was voor hem erg belangrijk. De moppen bij All in the Family of de Muppetshow moesten kloppen. Daar lette hij scherp op bij de eindredactie. Zijn geheugen was zijn trots en toen hij door hersentumoren delen daarvan verloor, raakte dit aan de basis van zijn bestaan: zijn werk, al heeft hij nog doorgewerkt tot het niet meer ging. Het team van de vertaalafdeling heeft die laatste twee jaar veel voor hem betekend. Daar voelde hij zich thuis, met collega’s die langskwamen, belden, informeerden en praatten. Van het Instinkboek dat door Timon van Heerdt en Willem Muilenburg werd gebundeld kreeg hij een speciale uitgave. Het afscheid van zijn werk betekende geen afscheid van de mensen en van zijn tehuis bij de NOS. VertaalVerhaal is zeer verheugd dit compendium – een begrip onder oudere vertalers – opnieuw onder de aandacht te kunnen brengen en dankt zijn weduwe Erna Booij voor haar welwillende toestemming en waardevolle bijdrage.

VertaalVerhaal

Op deze site vindt u technische verhalen naast grappige anekdotes, diepe literaire bespiegelingen naast lichtvoetige schetsen en weemoedige herinneringen naast wilde impressies. Lees meer
Alle Nijhoffprijs-winnaars

VertaalVerhaal heeft alle dankwoorden ontsloten van de vertalers die vanaf 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs hebben ontvangen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.
Alle Aleida Schot-prijswinnaars

Ons streven is alle dankwoorden te ontsluiten van de vertalers die vanaf 1981 de Aleida Schot-prijs hebben ontvangen. De Aleida Schot Stichting heeft de bijbehorende juryrapporten ter beschikking gesteld.

Doneer!

De verhalen zijn vrij te downloaden en te lezen, maar een donatie stellen we zeer op prijs. Doneer
Boeken

VertaalVerhaal brengt op bescheiden schaal ook boeken uit. Tot nu toe verschenen De hond van Rabelais door Hans van Pinxteren, Cervantes & co door Barber van de Pol en Vertaalkunde versus vertaalwetenschap door Peter Verstegen (papieren uitgaven) en Krullen uit de werkplaats door Marko Fondse (e-boek). Daarnaast bracht Bartho Kriek zijn Literair vertalen als herscheppende kunst bij ons onder.