De ondertitelaar wordt vaak beschouwd als vertaler. Dat is een misvatting. Deze misvatting is een van de oorzaken van de slechte reputatie van de ondertitel en geeft geregeld aanleiding tot de ongefundeerde, maar niettemin amusante kritiek die op z’n tijd in krantenartikelen en ingezonden brieven in omroepgidsen te lezen valt. Vanaf de ‘uitvinding’ van de ondertitel, met de intrede van de geluidsfilm aan het einde van de jaren twintig, is de ondertitel voorwerp van hoon en spot: ‘Wie vertaalt, behoort goed te vertalen, maar bij de film verknoeiers is het gewoonlijk zo, dat zij het Nederlands en de taal waaruit zij vertalen en bovendien de strekking der filmteksten zo opvallend slecht kennen, dat zij zich niet eens van hun tekorten bewust zijn. Maar ook vandaag de dag ontvangen de ondertitelbedrijven nog regelmatig kijkerspost waarin de ondertitelaar van een bepaald programma er, meestal onverdiend, ongezouten van langs krijgt.
Toch zijn er redenen om een ondertitelaar niet in eerste instantie als vertaler te beschouwen. In tegenstelling tot vrijwel alle andere soorten vertalingen heeft de ondertitelaar door de technische parameters van het medium te kampen met een ruimtegebrek dat hem dwingt tot het maken van een selectie uit de informatie in de buitenlandse taal. Een ondertitelvertaling is een halfproduct dat alleen bestaansrecht heeft dankzij de bijbehorende beelden. Omdat de kijker een groot deel van de informatie uit de beelden haalt en hem daarvoor de tijd gegund moet worden, is het niet noodzakelijk en niet wenselijk om een integrale vertaling te leveren van de aangeboden talige informatie. Een ondertitel heeft een dienende functie en heeft de toegankelijkheid van het totale product tot doel.
Ondertitelen, zo zou je ook kunnen stellen, is meer dan vertalen…
…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
