In het Russisch komt de puntkomma alleen maar bureaucratisch over.
Aldus de auteur Katja Petrowskaja in een stuk over een bespreking met haar vertalers (hier te lezen bij Filter).
Wat nu? Puntkomma’s met bijzondere connotaties? Een nieuw thema voor vertaalworkshops: het stilistische aspect van het leesteken! Is de puntkomma gewoon een teken om het lezen te vergemakkelijken of representeert de puntkomma een schrijf- of spreekstijl, bijvoorbeeld een ambtelijke stijl, zoals hierboven wordt gesuggereerd? Getuigt de puntkomma soms van gemakzucht – omdat de schrijver niet precies weet waar een punt moet komen – of juist van eigenzinnigheid en zelfs strijdbaar idealisme, zoals blijkt uit sites als de ‘Semicolon Appreciation Society’ (met merchandise) of facebook-pagina’s van ‘Les amis du point-virgule’?
Gelukkig voor vertalers uit het Engels heerst in Engelstalige landen grofweg dezelfde puntkomma-cultuur als in Nederland. Wie googelt komt in de eerste plaats richtlijnen van stijladviesdiensten tegen waaruit blijkt dat de puntkomma in Nederland hooguit nog iets dubieuzer wordt gevonden dan in het Engelse taalgebied, hoewel ik al googelend op ‘semicolon’ een blog tegenkwam met de titel ‘The most feared punctuation on earth’, oftewel ‘het meest gevreesde leesteken ter wereld’.
Afgezien van verschil in voorkeur zijn er ook verschillen in het gebruik van de puntkomma. In beide talen kan dit leesteken de functie van de komma in een opsomming overnemen, alleen in het Engels eerder en vaker dan in het Nederlands. De vertaler moet dus rekening houden met de structurele verschillen tussen het Engelse en het Nederlandse gebruik van de puntkomma, en daarnaast bedacht zijn op de verschillen in de voorkeur van auteurs.
En die zijn er, want de googelaar komt in beide taalgebieden ongeveer dezelfde discussies tegen. Amusante discussies vaak. Zo was Kurt Vonnegut faliekant tegen de puntkomma (‘Do not use semicolons. They are transvestite hermaphrodites representing absolutely nothing. All they do is show you’ve been to college.’) Er zijn zelfs schrijvers die beweren dat echte mannen geen puntkomma’s gebruiken. De Académie française mengt zich daarentegen in de discussie met een pleidooi voor de puntkomma.
Bij Virginia Woolf hoeven de voorstanders zich in elk geval geen zorgen te maken, integendeel, Virginia Woolf was een grootgebruikster…..
…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
