Hoe vaak is Alice’s Adventures in Wonderland eigenlijk vertaald, in het Nederlands? Dat was de vraag die ik me destijds stelde toen ik bijna klaar was met mijn eigen vertaling van dat boek. Nu wilde ik wel eens weten hoe mijn voorgangers het ervan afgebracht hadden – om, als anderen betere oplossingen hadden gevonden voor de vaak breinbrekende problemen, daarvan eventueel onbeschroomd gebruik te maken.
Tenminste, zo had ik mij dat voorgesteld. Maar het pakte anders uit; ik heb geen vondsten overgenomen. Op de een of andere manier deed zich de mogelijkheid daartoe niet eens voor. Waarschijnlijk hanteert iedere vertaler een eigen, strak coördinatenstelsel, dat evenzeer voortkomt uit het karakter van het te vertalen werk als uit de mogelijkheden van de vertaler. Dit coördinatenstelsel maakt zeer nauwkeurig uit welke taal wel, en welke taal geen toegang krijgt. Taal, in de zin zowel van register en idioom als van syntaxis en ritme, is persoonsgebonden. Dat is zelfs in die mate het geval, zo bleek mij, dat het zo goed als nooit voorkomt dat ook maar één willekeurige zin, vertaald uit hetzelfde oorspronkelijke werk, bij twee vertalers tot dezelfde vertaling leidt.
De vraag hoe vaak Alice in Wonderland feitelijk vertaald is, lijkt op het eerste gezicht eenvoudig te beantwoorden. Maar wie op zoek gaat, weet nauwelijks wat hij zich op de hals haalt….
…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
