Elly Freem studeerde van 1938 tot 1942 Frans aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam (UvA), maar moest deze studie afbreken omdat ze weigerde de door de bezetter verplicht gestelde ‘loyaliteitsverklaring’ te tekenen. In 1947 trouwde ze met de kunsthistoricus Hans Jaffé. In 1966 promoveerde ze op de Nouveau roman in de literatuur en het kubisme in de schilderkunst met het proefschrift Alain Robbe-Grillet et la peinture cubiste (1966). Ze gaf jarenlang les aan het Gemeentelijk Lyceum voor Meisjes in Amsterdam en schreef van 1962 tot 1977 honderden recensies over Franse literatuur voor de Groene Amsterdammer. In 2000 bracht ze een deel van haar vermogen onder in de Dr Elly Jaffé Stichting, die het Nederlandse taalgebied door middel van vertaalprijzen en vertaalstipendia wil ontsluiten voor Franse literatuur. Uit dit vermogen worden sinds 2001 (aanvankelijk eens in de twee jaar, maar sinds 2009 eenmaal in de drie jaar) de Dr Elly Jafféprijs en het Dr Elly Jafféstipendium uitgereikt. Voor haar uitzonderlijke verdiensten voor de Franse letteren in Nederland wordt ze in 2001 in Frankrijk verheven tot Officier des Arts et des Lettres.
Laureaten Dr Elly Jafféprijs
2024 – Kiki Coumans voor met name Zomer ’80 van Marguerite Duras
2021 – Marthe Elzinga voor met name Het drinkgelag – een trilogie van de dorst van René Daumal en haar vertalingen van Patrick Modiano
2018 – Martin de Haan voor Onderworpen van Michel Houellebecq en Riskante relaties van Choderlos de Laclos
2015 – Hannie Vermeer-Pardoen met name voor De reizigers op de imperiaal van Louis Aragon
2012 – Jan H. Mysjkin met name voor De Graaf van Montecristo van Alexandre Dumas
2009 – Mirjam de Veth met name voor De Seizoenen van Maurice Pons
2007 – Jeanne Holierhoek met name voor Montesquieu. Over de geest van de wetten
2005 – Rokus Hofstede met name voor Ik ben geboren van Georges Perec
2003 – Marianne Kaas voor met name De beloofde vrouw van Jean Rouaud
2001 – Hans van Pinxteren voor met name Montaignes Essais. Ik ben nogal klein van stuk. Essays over ijdelheid
Laureaten Dr Elly Jaffé Stipendium
2021 – Sanne van der Meij voor Mijn bekroning van Véronique Bizot
2018 – Eva Wissenburg voor Arab Jazz van Karim Miské
2012 – Hester Tollenaar met name voor De bottenzoekers van Tahar Djaout
2009 – Tatjana Daan met name voor De loslippige sieraden van Denis Diderot
2007 – Martine Woudt met name voor De Verwachting van Gilles Rozier en Een onbewaakt ogenblik van Philippe Besson
2001 – Anneke Alderlieste voor met name Brieven van Camille Claudel
2000 – Kiki Coumans voor met name Christian Oster, Christian Gailly, Eric Faye en Marcel Proust