Een les die ik in de loop der jaren, soms door schade en schande, heb geleerd, luidt: je kunt de moeilijkheidsgraad van een vertaling niet inschatten door het origineel alleen maar te lezen. Een proefvertaling van een bladzij of twee vertelt je daarover veel meer. Ditmaal was ik er bijna weer ingetuind: de stijl van Jaeggy oogt zo simpel, met al die alledaagse woorden en die korte, nevenschikkende zinnetjes. Pas als je je aan het vertalen zet, merk je dat dit het resultaat is van heel veel schrappen tot enkel de essentie overblijft. Je zult als vertaler even woordarm moeten worden als je auteur. De valkuilen die je moet ontwijken, heten dan ook: ‘fraai woord’, ‘plastische uitdrukking’. Ga niet op zoek naar een synoniem wanneer Jaeggy twee of drie keer kort na elkaar hetzelfde woord gebruikt.
Mijn woordprogramma heeft berekend dat Jaeggy’s zinnen gemiddeld 5,5 woorden lang zijn, wat verbijsterend kort is. Probeer zo weinig mogelijk uit te lopen, maar maak er ook weer geen wiskunde-oefening van, houd ik mezelf voor. Het Nederlands heeft in dit soort minimalistische stijl immers altijd net iets meer woorden nodig. Bijvoorbeeld omdat het Italiaans bij een vervoegd werkwoord geen persoonlijk voornaamwoord nodig heeft: de uitgang van het werkwoord geeft wel aan om wie het gaat. Het Nederlands kan zoiets niet. Neem het doodgewone zinnetje ‘vado a casa’. Dat kan in het Nederlands alleen ‘ik ga naar huis’ worden: een kwart méér woorden!
…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
