Mantsjoes hebben meer dan 250 jaar geheerst over een reusachtig rijk dat een groot deel van Azië besloeg, waaronder het huidige China. En dat wisten we in Europa. Ik span me in om deze onvoltooid verleden tijd in weten te veranderen, temeer daar ook moderne Mantsjoes hun taal en traditie pogen te reanimeren, en dat in een China waar de niet-Han bevolking in een hoek wordt gedreven.
We wisten dus van de Mantsjoes, we wisten bijvoorbeeld van hun hofpoëzie. Neem Voltaire, hij stak de loftrompet over de gedichten die uit khan Abkai Wehiyehe’s penseel vloeiden. ‘Hoe toch kan een man die belast is met een rijk zo groot als dat van hem de tijd vinden om zulke poëzie te schrijven?’ vroeg Voltaire zich af in een brief aan de koning van Pruisen. In Holland schreven zowel Vondel als zijn goede vriend Van der Goes een treurspel over de Mantsjoe invasie van China. Dit alles terwijl onze notabelen uit klein maar fijn Mantsjoe Kangxi-porselein hun Haagse bakkies opslurpten. We kenden ze dus wel, de Mantsjoes.
In hun taal, die verwant is aan Mongools en Turks, schreven de Mantsjoes miljoenen teksten, die na hun ondergang in 1912 in de doofpot zijn beland. En ook de Europese sinologie vergat de Mantsjoes en wat ze op papier hadden gezet. Men ging geloven in het sprookje dat Mantsjoes bij toverslag Chinees geworden waren toen ze in 1644 de Lange Muur passeerden, en dat hun geschrijf niets anders behelsde dan letterlijke vertalingen van Chinese teksten. En dat is erg jammer, want met een beetje wroeten komt er oneindig veel mooie, authentieke Mantsjoe literatuur naar boven, met elke bladzijde ontvouwt zich een heel eigen cultuur en traditie.
En inmiddels keert het tij. Zo werk ik vanaf 2014 in Leiden met een groep gedreven studenten aan het bekendmaken van Mantsjoe literatuur en cultuur. Met dat doel verscheen in 2016 de eerste DEBTELIN, een tijdschrift voor Mantsjoe in vertaling. Een mooie graadmeter voor de belangstelling was de crowdfundingsactie bij Voordekunst waarmee we deze publicatie hebben gefinancierd. Voor we het beseften liep de teller ruim boven het bedrag dat we nodig hadden. Het publiek bleek trek te hebben in Mantsjoe….
…………….. Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
