Dat ik meende er goed aan te doen in ‘Over de vertaling’ een pleidooi op te nemen voor gebruik van het blanke vers had een lange voorgeschiedenis. Dat zat zo: ik vertaalde De Lusiaden oorspronkelijk voor SUN (Socialistische Uitgeverij Nijmegen), waar kort voor ik aan de klus begon Mijn komedie: Hel (1999) was verschenen, een prachtige, rijk geïllustreerde uitgave van Dantes Hel, vertaald, ingeleid en van een imposant notenapparaat voorzien door Jacques Janssen. Uitgever Henk Hoeks (en mij) stond een uitgave in dezelfde vorm voor ogen van het epos van Camões. In 2002, toen de vertaling nog lang niet af was, ging SUN na een overname echter verder als een imprint van uitgeverij Boom. Toen de vertaling een flink eind gevorderd was, werd me meegedeeld dat het boek niet meer paste in de nieuwe lijn van de uitgeverij. Ik moest op zoek naar een andere uitgever.
Vanaf het begin had ik over mijn vertaling contact gehad met August Willemsen. We wilden samen iets doen aan de gapende ‘Camões-lacune’ in Nederland en Guus werkte voor De Arbeiderspers aan een keuze uit de lyrische gedichten, die in 2007 verscheen als Ware voor zo lange liefde niet zo kort het leven. Aan het slot van zijn nawoord meldde hij over De Lusiaden: ‘Een vertaling in blanke verzen, van de hand van Arie Pos, is gepland bij uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep.’ Daar was ook weer het een en ander aan voorafgegaan.
In het eerste gesprek over ons project had ik na mijn eerste probeersels mijn twijfels over het welslagen van een rijmende vertaling geuit. Guus stelde rigoureus dat een niet-rijmende vertaling van Camões’ ottava rima een zwaktebod zou zijn. Ik rijmde daarom eerst nog maar eens manmoedig verder en legde hem de hele Eerste Zang op rijm voor. Zelf was ik er zeer ontevreden over en Guus kreeg na lezing en bespreking enig begrip voor mijn bezwaren. Daarna maakte ik een versie waarin alleen de twee slotregels van de octaven rijmden. Dat was het ook niet, vond ik, en Guus was het met me eens dat dat een vervelende dreun opleverde.
Toen ik was overgestapt op blanke verzen werd hij gaandeweg enthousiaster en uiteindelijk stuurde hij de voltooide vertaling toen ik zonder uitgever zat met zijn aanbeveling naar Jan Kuijper van Querido. Die dacht lang na – ‘ja, het is mooi, chapeau’ – maar vond uiteindelijk dat ‘het niet rijmde’ een te groot bezwaar….
…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
