Daar ben ik van overtuigd. Je moet vrijheid nemen. Die heeft de schrijver immers ook genomen? Maar wat dat dan inhoudt? Kan een vertaler alles doen? Ja, zolang hij of zij maar zijn naam erop zet en het kan verantwoorden. Het is vervolgens aan de kritiek om iemand te beoordelen. Het grote publiek heeft over het algemeen trouwens geen idee wat wij aan het doen zijn: er is toch al een tekst, wat is het probleem? Het is moeilijk om uit te leggen dat het om twee dingen gaat: we begrijpen elkaar – en ook mensen van vroeger en uit andere culturen – doordat onze onderwerpen en onze hang-ups hetzelfde blijven, dus alles is te vertalen, daar ben ik helemaal van overtuigd. Maar als je dat gaat doen, stuit je natuurlijk op het punt dat de talen verschillen, dus moet het in je eigen taal, met eigen middelen. Vervolgens herscheppen, en wel als geheel, en dat is wat mensen vaak niet snappen. Maar schrijven gaat ook niet woordje voor woordje, dat is ook voortdurend alle lijnen en het grote geheel in de gaten houden.
Ik vermoed dat mensen vertalen over het algemeen saai vinden of denken dat vertalers mislukte schrijvers zijn. Toneelregisseurs begrijpen het trouwens wel heel goed. Ik heb een keer iets met Ivo van Hove gemaakt, en veel meer nog met Hans Croiset en Gerardjan Rijnders. Zij begrijpen wat vertalen is, en ook het belang van vertalen, dat het ertoe dóét. Misschien omdat er – als het op het podium gebeurt – niet meer overheen te luisteren valt, dat is op papier misschien minder opvallend. Je hóórt dat er iets doodvalt of wegzwemt….
…..Download rechtsboven de PDF voor de volledige tekst. Als uw voorkeur uitgaat naar Epub-formaat, kunt u het bestand downloaden door hier te klikken. En hier vindt u het bestand in Word.
